Stof tot nadenken

Uitstrooien boven zee, bewaren in een urn, verwerkt in een sieraad of begraven in een graf: na de crematie zijn er tal van mogelijkheden om bestemming te geven aan de as. Deze mogelijkheden nemen jaarlijks toe, en dat te bedenken dat dit twintig jaar geleden nog óndenkbaar was. Voor die tijd lag de asbestemming immers in handen van het crematorium en hadden nabestaanden hier geen zeggenschap over. Hoe anders werd dat in 1998, toen de nabestaanden mochten gaan beslissen over wat te doen met de as van hun overleden dierbare. Met hele persoonlijke en creatieve uitingsvormen ten gevolge.

Vandaag de dag wordt de bestemming van de as vaak gekoppeld aan een intiem ritueel onder de nabestaanden. De as uitstrooien op een plek die zo bijzonder was voor de overledene, vraagt om aandacht. Samen een urn uitzoeken, of deze wellicht zelf maken: het is een wezenlijk moment. Een moment als verlengde van de uitvaart. De keuzes hierin worden steeds bewuster gemaakt, in de geest van de overledene.

Deze maand mocht ik een herdenkingsritueel begeleiden, waarbij een herinneringsboom werd geplant op de as van een overledene. Een groepje van dertig mensen, in een kring rond de boom. De overledene was in het buitenland gestorven en deze gelegenheid werd een moment van herinneren, met verhalen van weleer en muziek waar de overledene zo van hield. De rust van de natuur, het samenzijn; het maakte het ritueel tot een uniek en warm moment. Een moment als vruchtbare bodem om de boom op te planten.

De asbestemming geeft stof tot nadenken. Na de uitvaart stopt het rouwproces niet, en kan het werkelijk van toegevoegde waarde zijn om de as een passende bestemming te geven. Tot stof zullen we wederkeren: maar dan wel op een eigen tijd, eigen wijze en met een eigen invulling.


Meer columns

  • Open zee en vaste grond
    Hij zat in zijn bootje en dobberde op de zee van zijn verdriet. Vaker zat hij alleen, maar nu voelde de eenzaamheid intenser dan ooit. Hij pakte zijn linker peddel… Lees meer: Open zee en vaste grond
  • De nieuwe plek
    Ze was nog maar een kind toen ze haar moeder moest begraven. Met de wereld aan haar voeten en tegelijk een groot gemis.. Ze herinnerde zich nog de honderden mensen… Lees meer: De nieuwe plek
  • Eenvoud
    ‘’Leg mij maar op een vlotje op de Rijn’’.. ‘’Breng mij maar gewoon weg en klaar…’’ of… nog erger: ‘’Zet mij maar bij buiten bij het vuil’’.. Het lijken misschien… Lees meer: Eenvoud
  • Woorden
    ‘’Als alles al is gezegd, wat voegen woorden dan nog toe?’’ We zitten aan tafel om de uitvaart van haar vader te bespreken. Na een lang ziekbed heeft hij zijn… Lees meer: Woorden