Ieder (verdriet) voor zich

‘Afscheid nemen van een kind is het ergste wat er is’.. je kunt het bijna niet oneens zijn met deze stelling. Het klopt, het is iets wat niet zou moeten mogen. Het is onverteerbaar als dit je als ouders overkomt. Maar door de jaren heen, met de uitvaarten die ik heb verzorgd, heb ik ook geleerd dat ieder verdriet op zichzelf staat. Het valt niet te meten en ook niet te vergelijken.

Ik herinner me de dame die een zeer respectabele leeftijd had bereikt. Haar kinderen, haar kleinkinderen en haar achterkleinkinderen waren tot in iedere vezel geroerd. Als je zoveel hebt meegemaakt, in zoveel jaar, is er ook zoveel wat je achterlaat. Of de uitvaart van de man die meehielp aan de bevrijding van ons land: er waren niet genoeg woorden om hem te bedanken, niets stond echt in verhouding tot wat hij had betekend. Dan de uitvaart van de moeder. Jonge kinderen op de eerste rij. Dat mág niet, dat kán niet, dat voelt iedereen. En toch. Toch gebeurt het. En natuurlijk, als een kind geen kans heeft gekregen om op te groeien, om de liefde door te geven die de ouders het zo graag gaven, dan is dat ondraaglijk en verscheurend.

Ieder verdriet staat op zichzelf. Eigenlijk kan je niet oordelen tot je er zelf voor komt te staan. Dan kan een afscheid van een jong kindje ook mooi zijn. Dan kan een afscheid van een lieve opa ook hartverscheurend zijn. Ik denk dat het er altijd om gaat dat je kijkt naar hoe je, in het immense verdriet en gemis, écht eer kan doen aan het leven dat je gedenkt. Hoe kort of lang ook. Dat is wat je kán doen. Ieder verdriet staat op zichzelf en vraagt om een eigen vorm van afscheid. Ieder verhaal, groot of klein, mag worden verteld en er mag om worden gerouwd. Net zolang totdat geluk weer langzaam door de tranen heen verschijnt. Tot je weer vaker vreugde kan meten in plaats van verdriet. Maar.. alles op zijn tijd. Alles in zijn eigen maat. En ieder voor zich.


Meer columns

  • Open zee en vaste grond
    Hij zat in zijn bootje en dobberde op de zee van zijn verdriet. Vaker zat hij alleen, maar nu voelde de eenzaamheid intenser dan ooit. Hij pakte zijn linker peddel… Lees meer: Open zee en vaste grond
  • De nieuwe plek
    Ze was nog maar een kind toen ze haar moeder moest begraven. Met de wereld aan haar voeten en tegelijk een groot gemis.. Ze herinnerde zich nog de honderden mensen… Lees meer: De nieuwe plek
  • Eenvoud
    ‘’Leg mij maar op een vlotje op de Rijn’’.. ‘’Breng mij maar gewoon weg en klaar…’’ of… nog erger: ‘’Zet mij maar bij buiten bij het vuil’’.. Het lijken misschien… Lees meer: Eenvoud
  • Woorden
    ‘’Als alles al is gezegd, wat voegen woorden dan nog toe?’’ We zitten aan tafel om de uitvaart van haar vader te bespreken. Na een lang ziekbed heeft hij zijn… Lees meer: Woorden